معرفی قانون یک سوم در عکاسی

اگر جزو علاقه‌مندان به دنیای شگفت‌انگیز عکاسی هستید، حتماً می‌دانید که برای قدم برداشتن در این دنیا باید به طور پیوسته سعی کنید مهارت‌ها و همینطور دانش خود را بیشتر کنید. یکی از مفیدترین مواردی که می‌تواند مهارت‌تان را به طور چشمگیری تقویت کند، یادگیری قوانین عکاسی و شناخت مزایا و محدودیت‌های آن‌ها است. یکی از این قوانین قانون یک سوم در عکاسی است که در این مطلب می‌خواهم شما را با این قانون آشنا کنیم. پس اگر شما هم جزو دوستداران این دنیای جذاب هستید، تا انتهای این مطلب از خانۀ فتوشاپ همراه ما باشید.

قوانین عکاسی

همانطور که اشاره کردیم، شناخت و به کارگیری قوانین عکاسی می‌توانند تأثیر محسوسی در کیفیت عکس‌هایی که می‌گیریم داشته باشد. البته این نکته را هم گوشۀ ذهن خود نگه دارید که گاهی اوقات قوانین تبدیل به دیوارهایی برای ذهن‌های خلاق می‌شوند. بنابراین سعی کنید این قوانین را تحت کنترل خود داشته باشید و فقط به عنوان یک راهنمایی در نظر بگیرید و در صورت لزوم آن‌ها را طبق صلاحدید خود تغییر دهید. حالا بیایید به سراغ یکی از جالب‌ترین قوانین عکاسی، یعنی قانون یک سوم برویم.

قانون یک سوم در عکاسی

اگر دوربین دیجیتالی داشته باشید (یا حتی در بعضی از دوربین‌های موبایل) احتمالاً گزینه یا تنظیمات مربوط به قانون یک سوم را مثلاً در منظره یاب خود (viewfinder) دیده‌اید.

به عنوان آشنایی اولیه با قانون یک سوم در عکاسی، به شبکه یا تقسیم‌بندی زیر توجه کنید:

این همان شبکه‌ای که احتمالاً در دوربین‌ها دیده‌اید. مهم‌ترین کاربرد این شبکه مشاهدۀ عناصر پراکنده به روشی متعادل‌تر و مرتب‌تر است. البته که قطعاً چه هنگام عکاسی و چه هنگام ادیت عکس، نیازی نیست که حتماً چنین شبکه‌ای را به وضوح وی عکس داشته باشیم. بلکه می‌توانیم به صورت ذهنی عکس را به ۹ قسمت (۳ قسمت عمودی و ۳ قسمت افقی) تقسیم کنیم.

در واقع این یک تمایل طبیعی است که مغز و چشم به دنبال تعادل در مناظر و تصاویر مختلف هستند. قانون یک سوم در عکاسی در واقع پاسخی به این تمایل است که می‌تواند تعادل را به بهترین شکل محقق کند. استفاده زا قانون یک سوم از این جهت باعث ارتقای کیفیت عکس‌ها می‌شود که قطعاً تماشای عکس‌هایی که تعادل دارند لذت‌بخش‌تر از عکس‌های بدون تعادل است.

چطور از قانون یک سوم در عکاسی استفاده کنیم؟

روش‌های زیادی برای استفاده از قانون یک سوم در عکاسی وجود دارد. به طور کلی از هر روشی می‌توانید از این تقسیم‌بندی برای قرارگیری متعادل عناصر تصویر استفاده کنید. به طور کلی می‌توانید از قانون یک سوم در عکاسی به یکی از ۳ روش زیر استفاده کنید:

• قرار دادن عناصر در یکی از ۹ قسمت
• قرار دادن عناصر در یکی از ۳ قسمت‌ افقی یا عمودی
• قرار دادن عناصر روی خط‌های تقسیم‌بندی
• قرار دادن عناصر روی محل تلاقی خط‌ها

مثال‌هایی از قانون یک سوم در عکاسی

برای این که با روش‌های استفاده از قانون یک سوم در عکاسی بیشتر آشنا شوید چندین مثال از روش‌های مختلف استفاده از این قانون را با هم مرور می‌کنیم.

۱/ قرار دادن سوژه‌ها در یکی از ۳ قسمت‌ افقی یا عمودی

به عنوان مثال می‌توانید بنا به منظره‌ای که در حال عکاسی از آن هستید، تمرکزتان را روی تقسیم منظره به ۳ افقی بگذارید. مثلاً می‌توانید کادر خود را طوری ببندید که ابرها در یک سوم بالایی کادر باشند و خط افق در یک سوم پایینی قرار داشته باشد؛ مثل تصویر زیر:

مثال بعدی یک تصویر سیاه و سفید مینیمال است. در این عکس پنجره و دیوارهای اطراف آن در یک سوم عمودی وسط قرار دارند. همینطور قسمت اصلی بدن سوژۀ اصلی نیز از بین ۹ قسمت، در قسمت مرکز قرار دارد.

۲/ قرار دادن عناصر در یکی از ۹ قسمت

روش دیگر می‌تواند قرار دادن سوژۀ اصلی وسط کادر باشد. مثلاً در تصویر زیر ماشین درست در قسمت وسط که مرکز تصویر است قرار گرفته است:

۳/ قرار دادن عناصر روی خط‌های تقسیم‌بندی

تصور کنید که در حال عکاسی خیابانی هستید. یکی از بهترین شیوه‌های عکاسی شهری، عکسبرداری از یک صحنۀ مینیمال با یک سوژه است. در این صورت می‌توانید آن یک سوژه را با یکی از خط‌های شبکه تراز کنید. برای مثال در تصویر زیر فردی که سوژۀ اصلی عکس است، روی خط یک سوم افقی سمت راست قرار دارد. به علاوه دقت کنید که چطور انتهای پایینی خط‌های رنگی در نیمۀ افقی تصویر قرار گرفته‌اند و باعث دو چندان شدن تعادل و نظم عکس شده‌اند.

مثال دیگر از قانون یک سوم در عکاسی تصویر زیر است. در این تصویر چراغ روی خط یک سوم عمودی سمت چپ قرار دارد. در کنار آن، فردی که با چتر در حال حرکت است، روی خط یک سوم عمودی سمت راست قرار دارد. با قرار دادن این ۲ سوژه در این مکان‌ها، تعادل عکس حفظ شده است.

۴/ قرار دادن عناصر روی محل تلاقی خط‌ها

در تصویر زیر کودک که به نوعی سوژۀ اصلی عکس است، روی محل تلاقی خط یک سوم افقی پایین و خط یک سوم خط عمودی سمت چپ قرار گرفته است.

در عکس زیر هم مثل عکس بالا، سوژۀ اصلی در محل تلاقی خط‌ها قرار گفته است.

نکتۀ آخر

جالب است بدانید که اکثر عکاسان به طور ناخودآگاه قانون یک سوم در عکاسی را رعایت می‌کنند! خیلی مواقع اگر شبکۀ قانون یک سوم را روی عکس‌هایتان قرار دهید، می‌بینید که عناصر روی قسمت‌های مشخصی از شبکه قرار دارند و عکس دارای تعادل است. چراکه همانطور که گفتیم، تمایل به ایجاد تعادل به طور طبیعی در انسان وجود دارد. اما شناخت قانون یک سوم در عکاسی می‌توان به خودی خود باعث جرقه زدن ایده‌های جدید شود. علاوه بر این به خصوص در عکاسی از مناظر شلوغ و عناصر پراکنده ممکن است تصمیم‌گیری دربارۀ انتخاب بهترین کادربندی کمی سخت باشد. اینجاست که قانون یک سوم به کمک می‌آید تا بهترین کادربندی‌ها و در نتیجه بهترین عکس‌ها را داشته باشیم.

امدیواریم این مطلب کمکی باشد تا بتوانید عکس‌های جذاب‌تری از لحظه‌ها و مناظر مختلف ثبت کنید. لازم به ذکر است که اگر به یادگیری عکاسی علاقه دارید می‌توانید از دوره‌های ویژه آتلیه و عکاسی در خانۀ فتوشاپ دیدن کنید. به عنوان مثال دورۀ آموزش سیر تا پیاز روتوش برای یادگیری کامل روتوش در فتوشاپ و دورۀ آموزش فتو ادیت آتلیه‌ای حرفه‌ای برای ادیت حرفه‌ای انواع عکس‌ها در اختیار شما عزیزان قرار گرفته است.