درباره هنر در قرآن چه آمده است؟

هنر، واژهای است که دنیایی وسیعی و گستردهای را در دل خود جای داده است. در تعریف هنر، می توان گفت هنوز هم تعریف شفافی و واحدی برای آن وجود ندارد. در واقع از ابتدای آشنایی بشر با مفهوم هنر تا به همین امروز، نتوانسته ایم تعریف دقیق از هنر ارائه دهیم. چرا که هنر در برگیرنده شاخه های متعددی است که در هر شاخه نیز هنرمند می تواند نیت منحصر به فرد خود را از خلق آثار هنری داشته باشد. از جانب دیگر به تعداد نقرات مخاطبین نیز می تواند برداشت و تفکر منحصر به فردی از یک اثر هنری شکل بگیرد. اما در این مطلب قصد داریم به یکی از محبوبترین حوزههای هنری، یعنی هنر اسلامی بپردازیم. به همین منظور در ادامه تعریف هنر در قرآن کریم را بررسی می کنیم تا به نمایی کلی از جایگاه هنر در اسلام دست پیدا کنیم.
در این صفحه میخوانید:
تعریف هنر در قرآن
اگر بخواهیم نگاهی دقیقتر به جاپگاه هنر در اسلام داشته باشیم، چه کاری بهتر از این که تعریف هنر در قرآن کریم را بدانیم؟ در کتاب قرآن، آیه های متعددی موجود هستند که تلویحاً و به صورت غیر مستقیم به مفهوم هنر اشاره کرده اند. مانند آیه هایی که به شعرسرایی مردمان آن زمان اشاره دارد. همینطور در آیههای گوناگونی می بینیم که حرف از رنگها که عنصر پایهای در عرضه هنر هستند به میان آمده است. اما علاوه بر این نمونهها، خود قرآن کریم را که وسیلهای برای انتقال اصلیترین پیامهای دینی و معرفتی است را می توان جلوهای متعالی از هنر دانست.
موازین اصلی که برای هنر در قرآن تعریف شده است در چند مورد خلاصه می شوند. یکی این که هنر اسلامی در واقع هنری است که در پی انتقال پیام های دینی و توضیح و تفسیر اصول و احکام اسلامی است. علاوه بر این یکی دیگر از اهداف اساسی هنر اسلامی، سوق دادن مخاطبان به تفکر و تعمق در مفاهیم معاد است. اما مورد بعدی پیرامون تعریف هنر در قرآن، این است که هنرمند همواره اصول و چهارچوبهای اخلاقی و انسانی را در مسیر خلق آثار هنری حفظ کند.
جایگاه هنر در اسلام
از ابتدای تاریخ اسلام تا کنون، شاخههای گوناگونی از هنر توانستهاند راه خود را به دنیای اسلام باز کنند. حتی بعضی از این شاخهها، کاملاً بر پایه موازین اسلامی و با از ابتدا با هدف رواج تفکر اسلامی بنا نهاده شدهاند. در یک مرور کلی می توان شاخههای هنر اسلامی را در این حوزهها خلاصه کرد: نقاشی، شعرسرایی، خطاطی، تذهیب (هنری ایرانی اسلامی که در زمینههای مختلف به کار گفته می شود) و … .
تلفیق هنر اسلامی با تکنولوژی
امروزه هنر اسلامی دیگر به حوزه هایی که در گذشته می دیدیم، خلاصه نمی شود. چرا که با پیشرفت تکنولوژی و تلفیق آن با تمام امور روزانه و یا اساسی زندگی انسان، هنر اسلامی نیز از همراه شدن با فناوری روز جا نمانده است. بنابراین در حال حاضر زمینه های گوناگون هنر اسلامی گسترده تر شده و خود نیز شاخه و برگ بیشتری پیدا کرده اند. به طور خلاصه و در یک کلام می توانیم بگوییم که تفاوت هنر اسلامی امروزی، با هنر اسلامی در گذشته، مفهوم “هنرهای دیجیتالی” است.
هدف نهایی هنرهای دیجیتالی اسلامی و مذهبی، همانند هدف این سبک از هنر در هر زمان دیگری است. اما تفاوت آن در ابزارهایی که هنرمند برای خلق آثار مذهبی خود به کار می گیرد. در هنر دیجیتالی، مهم ترین ابزار را می توان نرم افزارهای طراحی دانست. پس از آن بسته به این که آثر هنری تولید شده قرار است چگونه استفاده شود، ابزارهای دیگری هم می توانند دخیل باشند.
اما سؤال مهم این است که هنرمندانی که در زمینه هنرهای دیجتالی اسلامی فعالیت دارند، کار را از کجا شروع کرده اند؟ می توان گفت بن مایه خلق آثار هنری دیجتالی اسلامی، یادگیری ابزارهای این سبک از هنر است. همه چیز به خلاقیت و سواد هنری هنرمند بستگی دارد. اما اگر شما همراهان عزیز نیز جزو افرادی هستید که مایل به شروع مسیر هنر دیجیتالی اسلامی و مذهبی هستید، در ادامه دورههایی را برای شروع این مسیر در هر یک از شاخه های موجود آن معرفی می کنیم.
دورههای هیئت یار
یکی از اساسیترین دغدغههای مجموعه خانه فتوشاپ، پوشش دادن هنرهای مذهبی و اسلامی است. به همین منظور نیز مجموعهای از آموزشهای اسلامی و هیئنی مذهبی تحت عنوان “هیئت یار” در این مجموعه خدمت شما ارائه شده است. در ادامه به معرفی چند تا از دورههای این مجموعه می پردازیم.
برای مشاهده تمامی دورههای هیئت یار اینجا کلیک کنید.
آموزش هنرهای ویدیویی هیئتی و مذهبی
بخشی از آموزشهای مجموعه هیئت یار، به آموزش تولید و تدوین ویدیوهای مذهبی اختصاص داده شدهاند. برای مثال در دوره آموزش تدوین هیئتی، ادیت و تدوین انواع ویدیوهای مذهبی آموزش داده شده و به نکاتی برای خلق فضایی مذهبی در این ویدیو نیز اشاره می شود.

علاوه بر دوره بالا، در دوره آموزش تولید محتوای مذهبی نیز، با ساخت انواع کلیپ و تیزرهای مذهبی آشنا خواهید شد.
آموزش هنرهای گرافیکی تصویری هیئتی و مذهبی
در کنار دوره های آموزش تولید انواع محتواهای ویدیویی مذخبی، دورههای نیز با تمرکز بر آموزش خلق آثار هنری گرافیکی تصویر در مجموعه هئیت یار در دسترس شما عزیزان قرار گرفتهاند. برای مثال دوره آموزش طراحی پوستر هیئتی و مذهبی به آموزش تمام اصول و تکنیکهای لازم برای طراحی انواع پوسترهای هیئتی و مذهبی می پردازد.

همچنین دوره آموزش ترکیب بندی در تایپوگرافی و طراحی لوگو تایپ مذهبی نیز به منظور آموزش طراحی انواع لوگوتایپ و تایپوگرافی با موضوعات مذهبی آماده شده است.

درباره ریحانه نصیری
توی دانشگاه آیتی خوندم و به فضای وب و گرافیک خیلی علاقه دارم. به نظرم دنیای وب و گرافیک بیانتهاست و من تلاش میکنم سهمی توی نشون دادن بخشی از اون به شما داشتهباشم.
نوشته های بیشتر از ریحانه نصیری
دیدگاهتان را بنویسید