همه چیز درباره طراحی جلد کتاب – قسمت چهارم: چگونه جلد کتاب طراحی کنیم؟

با آخرین قسمت از آموزش سریالی رایگان همه چیز درباره طراحی جلد کتاب در خدمت شما عزیزان هستیم. در قسمت های قبلی درباره ویژگی هایی که یک جلد کتاب خوب باید داشته باشد توضیحاتی دادیم. چند نمونه طراحی جلد خلاقانه معرفی کردیم و ایده هایی کلی درباره اینکه باید از کجا شروع کنید و قبل از شروع نیاز است چه نکاتی را بدانید عنوان کردیم. در این قسمت قرار است یاد بگیریم چگونه جلد کتاب طراحی کنیم؟ در واقع فرایند طراحی جلد کتاب را در ۷ مرحله دنبال می کنیم.

چگونه جلد کتاب طراحی کنیم؟ این ۷ مرحله را طی کنید

فرض را بر این میگذاریم که تا اینجا تمامی اطلاعاتی که برای طراحی جلد کتاب خود نیاز دارید، جمع آوری کرده‌اید. همچنین حداقل با یک نرم افزار طراحی جلد کتاب مانند ایندیزاین یا ایلوستریتور آشنایی دارید (لازم به ذکر است که چنانچه مایل به یادگیری هر یک از این برنامه‌ها هستید می‌توانید از دوره آموزش جامع ایلاستریتور و یا دوره آموزش جامع ایندیزاین در خانه فتوشاپ استفاده کنید). حالا کافیست که این ۷ مرحله را دنبال کنید.

۱/ المان های یک جلد را بشناسید

یک جلد کتاب سه بخش اصلی دارد. جلد رویی، پشتی و عطف کتاب. اگر جلد کتاب کاغذی یا مقوایی باشد، صفحات آن توسط چسب به هم متصل شده اند. در حالی که کتاب های جلد سنگین معمولاً صفحاتشان به هم دوخته می‌شوند یا به یک مقوا به عنوان یک غلاف می چسبند. شناختن نوع جلدی که قرار است چاپ شود، برای شما باید مهم باشد. چون فضایی که در اختیار دارید تا بتوانید طراحی انجام دهید را برای شما مشخص می‌کند.

بعضی از کتاب ها که جلدی ضخیم دارند، تنها عنوان و نام نویسنده و یک سری اطلاعات اولیه مانند نام انتشارات روی جلدها، طلاکوب می‌شود. یعنی هیچ المان گرافیکی روی آن وجود ندارد. اما از آنجایی که بحث مارکتینگ در میان است، یک جلد کاغذی هم روی جلد اصلی کتاب کشیده می‌شود که کار شما طراحی آن جلد است. این گونه جلدها که به نوعی محافظ هم هستند، علاوه بر جلد رو و جلد پشتی، یک بخش اضافی هم داخل جلدها وجود دارد. بعضی از طراحان ترجیح می‌دهند این بخش را به نوشتن خلاصه ای از کتاب یا نقل قولی از نویسنده اختصاص بدهند.

۲/ بازار را بشناسید

بعضی از ژانرها، بسته به نیاز بازار، باید به گونه خاصی طراحی شوند. مثلاً ژانر علمی تخیلی یا بیوگرافی، معمولاً با جلدهای سنگین چاپ می شوند. اما کتاب های عاشقانه یا کتبی که فکر می کنید قرار است مشتری، با خود به کنار ساحل ببرد یا در راه رفتن به سرکار بخواند باید با جلد سبک طراحی شوند. کتابخانه ها البته کتاب های با جلد سنگین و نفیس را بیشتر می پسندند. چون در طی امانت دادن به افراد، آسیب کمتری می بینند. از طرفی باید حواستان به بودجه کار و همینطور قیمت نهایی کتاب باشد. اگر کتابی به خاطر نوع طراحی یا جنس جلدی که برای آن در نظر گرفته اید از نرمال بازار گران تر باشد، در هنگام فروش به مشکل بر می خورد.

۳/ جهت طراحی را انتخاب کنید

دقت کنید که طراحی شما به چه سمت و سویی می رود. آیا طراحی شما با دیدی که نویسنده از کتاب خود داشته، همخوانی دارد؟ کتاب های زیبای زیادی در قفسه های کتابفروشی ها وجود دارد. اما هر طراحی ای برای همه کتاب ها خوب نیست. بررسی کنید ببینید چه کتاب هایی با چه طرح هایی و از چه انتشاراتی بیشتر فروش دارند. از علل موفقیت آنها استفاده کنید. حتی می تواند به سراغ کتابفروشی ها بروید و بپرسید که چه نوع کتاب هایی با چه طراحی هایی فروش بهتری دارند. یادداشت بردارید. این اطلاعات در روند طراحی به شما کمک می کنند تا انتخاب های بهتری انجام دهید.

۴/ ببینید در طراحی جلد این کتاب باید روی چه مواردی تاکید شود؟

به جلد کتاب همانند یک مُهره مهم در بازاریابی نگاه کنید. طبق پلنی که برای فروش و تبلیغ این کتاب در نظر گرفته شده است، در طراحی جلد آن باید روی چه نکته ای تاکید شود؟ تمرکز کتاب بر روی چیست؟ گاهی این المان، تنها یک سوال یا یک جمله است. گاهی تصویر می تواند جای آن را بگیرد. انتخاب این موضوع با شماست. شاید مجبور باشید بخش هایی از کتاب را مطالعه کنید یا حداقل چند باری گپ و گفتی راجع به محتوای کتاب با نویسنده داشته باشید تا دید بهتری به شما بدهد.

ممکن است نویسنده کتابی که در حال طراحی جلد آن هستید، تصمیم بر نوشتن دنبال هایی برای آن داشته باشد. شاید کتابی چند جلدی است که قرار است از نظر موضوعی به هم مرتبط باشند. این ها مواردی است که اگر ندانید، نمی توانید یک تحلیل درست از نیاز مخاطب داشته باشید. به عنوان های بعدی کتاب هم فکر کنید. جوری طراحی کنید که بتوان در جلدهای بعدی، طراحی شما را تعمیم داد. خصوصاً اگر نویسنده سرشناس باشد پاسخ به این سوال که چگونه جلد کتاب طراحی کنیم سخت تر هم می شود. چرا که حالا مخاطبین هم از این نویسنده و کتاب هایش انتظاراتی دارند.

۵/ گرافیک و فونت را انتخاب کنید

یکی از مهم ترین چیزهایی که درباره طراحی جلد کتاب وجود دارد این است کتاب بدون طراحی گرافیک تقریباً به درد نمی خورد. مگر اینکه آنقدر کتاب سرشناسی باشد مانند بینوایان، که مخاطب فارغ از طراحی ظاهری آن، به دنبال خریدش باشد. نویسنده ها غالباً نگاه کودکانه ای به ماجرا دارند. این وظیفه طراح است که جلد کتابی طراحی کند که نشانگر تمام دنیایی باشد که مخاطبان در کتاب تجربه خواهند کرد. شاید بد نباشد جلساتی با نویسنده و یا تیم نویسندگان بگذاریم و در آن درباره اینکه چگونه جلد کتاب طراحی کنیم به گفتگو بنشینیم. اما پیاده سازی و اجرای آن نظرات با شماست.

این مرحله شاید سخت ترین قسمت طراحی جلد کتاب باشد. اینجا باید گزینه های خود را محدود کنید. یک استایل مشخص برای جلد انتخاب نمایید. ببینید که آیا قرار است روی کتاب تصویر بخورد یا اینکه می خواهید با یک تصویرسازی کار را پیش ببرید. شاید بخواهید از طرح های انتزاعی استفاده کنید. تمام این حالت ها ممکن است. حتی می توانید از نقاشی های کودکانه استفاده کنید یا تایپوگرافی های مدرن تا کتاب شما کمی متفاوت از سایر کتاب های داخل قفسه ها به نظر برسد.

توجه داشته باشید که هر فونت یا استایل طراحی، می تواند یک پیام را برساند. خریدار با نگاه کردن به نوع نوشتاری روی جلد، چه چیزی به ذهنش می رسد؟ ترس؟ هیجان؟ اندوه؟ یا مثلاً عکسی از شهر نیویورک طبیعتاً مخاطب را آماده می کند که داستان کتاب یا موضوع آن ارتباطی با آن شهر داشته باشد. بعضی از فونت ها و تایپ فیس ها هم همینطور هستند. بعضی کنجکاوی را بر می انگیزانند و برخی آرامش می دهند.

در حین کار با نرم افزار طراحی جلد کتاب از هر نوعش، ممکن است بخواهید از تصاویر استوک یا فونت های پریمیوم استفاده کنید. حواستان باشد لایسنس و کپی رایت تمام آنها را رعایت کنید. هیچ ناشری نمی خواهد به خاطر یک عکس یک دلاری، درگیر پروسه قانونی و شکایت شود. خصوصاً که فونت ها و تصاویر رایگان و زیبا کم نیست.

۶/ بازخورد بگیرید

گاهی صرفاً شنیدن اینکه «بله چه طرح قشنگی» برای شما کافی نیست. به چشم یک خریدار سخت پسند به طرح جلدتان نگاه کنید. به هر چند نفری که می توانید طرح اولیه را نشان دهید. روی انتخاب هایی که کرده اید تعصب نشان ندهید مگر اینکه مطمئن باشید نظری که داده شده تخصصی نیست و شما از درست بودن انتخاب خود مطمئن هستید. هرچه طرح شما بیشتر مورد ارزیابی مخاطبین بالقوه قرار بگیرد، شانس موفقیتش در بازار واقعی هم بالاتر می رود.

اگر می توانید بدون اینکه توضیح دهید موضوع کتاب چیست و یا دلیل انتخاب رنگ یا فونتی که در طرح جلد وجود دارد چه چیزی بوده، نظر افراد را بپرسید. ببینید آیا آنها متوجه منظور طرح شما شده اند؟ آیا احساسی که مدنظر شما بوده را گرفته اند؟ اگر بتوانند ژانر کتاب را تشخیص بدهند که عالی است.

۷/ به پرینتر و نیازهایش توجه داشته باشید

فایل نهایی یک پروژه کتاب در واقع یک صفحه flat است که اطلاعات متنی و گرافیکی روی جلد و پشت کتاب و همینطور عطف آن خورده است. پرینتر باید این طرح را به صورت یک فایل گسترده چاپ کند که بعداً برش می خورد یا تا می‌شود. برای بیشتر پرینترها PDFهای با کیفیت بالا گزینه بهتری هستند اما پسوندهایی همچون ai یا eps هم مشکلی ندارند. تمام رنگ های طرح شما باید به CMYK تبدیل شده باشد.

اگر هرنوع چاپ خاصی مانند استامپ فویل را می‌خواهید باید یک سند دومی هم ایجاد کنید که به عنوان راهنمای پرینتر عمل می‌کند. در آن سند مشخص می‌کنید که کدام قسمت ها باید فویل بخورد. بعضی از پرینتر ها به خوبی مدیریت می‌کنند که چقدر متن شما به گوشه ها نزدیک است اگر اندازه ها را از قبل مشخص کنید. اما بعضی دیگر کلاً در حاشیه ها خوب عمل نمی کنند. برای همین بهتر است طرح خود را کمی از اطراف فاصله دهید.

تمام تصاویر و المان های دیگر باید در حاشیه امن چاپ قرار گیرند. همچنین هیچ بخش از کار نباید حاشیه سفید داشته باشد. یعنی اگر تصویری به عنوان بک گراند استفاده کرده‌اید، سعی کنید کل کار را بپوشاند که بعد از برش، فضای خالی ایجاد نشود. هر پرینتری تنظیمات خاص خودش را دارد اما استاندارد صنعت چاپ ۰.۲۵ – ۰.۱۲۵ اینچ از هر طرف است. بهتر است قبل از شروع طراحی این اطلاعات را از چاپخانه بگیرید. چون یک محاسبه غلط می‌تواند کل کار را به هم بریزد.

حرف آخر

در پاسخ به سوال چگونه جلد کتاب طراحی کنیم باید گفت که بیشتر ببینید، تمرین کنید و با اصول اولیه طراحی و چاپ آشنا شوید. ما در خانه فتوشاپ سعی داریم در کنار یاد دادن کاربری نرم افزارهای گرافیکی، به بُعد علمی و مهارت های نرم هم بپردازیم. مجموعه کامل این دوره آموزشی رایگان را می توانید با کلیک روی دکمه زیر ببینید.

برای مشاهده همه قسمت‌های آموزش سریالی طراحی جلد کتاب اینجا کلیک کنید