چند ایده بسته بندی خلاقانه خوراک ذهن یک طراح خلاق
بسته بندی خلاقانه یکی از عواملی است که نقش مهمی را در فروش یک محصول ایفا میکند. برای درک بهتر این موضوع کافی است نگاهی به اجناس موجود در قفسه فروشگاهها بیندازیم. درست است که کیفیت یک محصول مهمترین عامل برای تصمیم گیری مشتریان محسوب میشود، اما اولین چیزی که نظر خریدار را به خود جلب میکند، ظاهر بستهبندی است. گاه این تاثیر از این هم فراتر میرود و بستهبندی خلاقانه میتواند عدم کیفیت و یا حتی کاربردی بودن محصول را جبران و مشتری را به خرید آن ترغیب کند. اما ویژگیهای بسته بندی خلاقانه چیست؟ در این مقاله از خانه فتوشاپ قصد داریم در مورد ایده بسته بندی خلاقانه صحبت کنیم.
در این صفحه میخوانید:
بسته بندی خلاقانه، برگ برندهای به قدمت تاریخ
اگر نگاهی به تاریخچه بسته بندی بیندازیم، میتوانیم ردپای ایده بسته بندی خلاقانه را از همان ابتدای کار مشاهده کنیم. در واقع ایده بسته بندی خلاقانه قدمتی به درازای تمدن بشر دارد، از همان زمان که یک تاجر یا فروشنده از طرح و رنگ بستهبندی برای جذب مشتری استفاده کرد و یا شیوهای از طراحی را بهکار گرفت که حمل یا استفاده از محصول را راحتتر کند، مفهوم بستهبندی خلاقانه نیز متولد شد. با این وجود شاید بتوان گفت که خلاقانه بودن بسته بندی، هیچگاه به اندازه حال حاضر حائز اهمیت نبوده است.
در دنیای امروز که رقابت تنگاتنگ در فروش، به ویژگی جدایی ناپذیر بازار تبدیل شده است، هر ویژگی مثبت میتواند برگ برندهای برای فروش بیشتر باشد و بستهبندی خلاقانه نیز یکی از همین ویژگیها است. اما توانایی در اجرای ایده بسته بندی خلاقانه، نیازمند آشنایی با روشها و تکنیکهای این حوزه است. هدف اصلی این مقاله آشنایی بیشتر با تکنیکها و روشهای خلاقانه برای طراحی بستهبندی است، با این وجود پیش از هر چیزی بهتر است ویژگیهای کلیدی یک بستهبندی مناسب را با هم مرور کنیم.
ویژگی های یک بسته بندی خلاقانه خوب
گذشته از ظاهر جذابی که بسته بندی می تواند برای محصول فراهم کند، ایده بسته بندی خلاقانه باید به گونهای اجرا شود که تا حد امکان فرآیندهای نگهداری و حمل را نیز بهبود ببخشد.
- ایجاد سهولت در حمل: یکی از نکات مثبت انواع مختلف ایده بسته بندی خلاقانه، فراهم آوردن امکان حمل راحت محصول است. طراحی دسته، آویز و محل قرار گرفتن انگشتان از جمله این موارد هستند. طراحی باریکتر قسمتی از بستهبندی یا بدنه ظرف محصول نیز یکی دیگر از راههای دستیابی به چنین هدفی است.
- انبار کردن و چیدن راحتتر: یک ایده بسته بندی خلاقانه میتواند برای چیدن تعداد زیادی محصول روی هم نیز راه حل موفقی ارائه دهد. ایجاد بیرون زدگیها و فرورفتگیهای هماهنگ بر روی بدنه بستهبندی به صاحب فروشگاهّها امکان میدهد محصول مورد نظر را مانند قطعات بگو روی هم بچینند تا حمل، نگهداری و فروش محصول با راحتی بیشتری انجام بگیرد.
- افزایش عمر مفید محصول: این مورد به خصوص در مورد محصولات خوراکی اهمیت ویژهای دارد. استفاده از متریال و رنگ مناسب برای بستهبندی، راهکار خوبی برای حفظ طولانیتر محصول است، به علاوه عدم استفاده اشتباه از بستهبندیهای شفاف تاثیر زیادی روی افزایش عمر محصولات غذایی دارد.
- جلوگیری از وارد آمدن آسیب به محتویات بستهبندی: بدون شک یکی از مهمترین اهداف یک بستهبندی صحیح و اصولی، سالم نگه داشتن محصول داخل آن است. و با طراحی یک بستهبندی مناسب میتوان تا حد زیادی از آسیب دیدن محتویات آن جلوگیری کرد. کاغذ و مقوا متریالهای سبک و در عین حال به صرفهای هستند که اگر ساختار مناسبی به خود بگیرند، در برابر ضربه و فشار بسیار مقاوم عمل میکنند.
چگونه یک ایده بسته بندی خلاقانه را پیادهسازی کنیم؟
حالا که با اهداف اصلی یک بستهبندی مناسب آشنا شدیم، نوبت به صحبت در مورد روش های طراحی بسته بندی خلاقانه میرسد. در ادامه نکتههای بسته بندی خلاقانه را مرور میکنیم تا شما به عنوان یک طراح با استفاده از ترکیبی از این نکتهها بتوانید ایده بسته بندی خلاقانه محصول را با موفقیت اجرا کنید.
راحتی استفاده را در اولویت قرار دهید
اولین و مهمترین ویژگی بسته بندی خلاقانه که باید به آن توجه کنید، قابلیت استفاده آسان از آن است. فراموش نکنید که هدف مشتری از خرید یک محصول، در وهله اول استفاده هرچه راحتتر از آن است. اگر به دنبال ایده بسته بندی خلاقانه برای یک محصول خوراکی را دارید، باید به این فکر کنید که پکیج آن باید به سادگی قابل گشودن باشد و در عین حال به صورت تصادفی باز نشود. علاوه بر این اگر حجم محتویات داخل بستهبندی برای استفاده در چند نوبت در نظر گرفته شده است، امکان بستن مجدد پکیج یک امتیاز بزرگ خواهد بود.
از پترنها استفاده کنید
استفاده از پترنها، شیوهای ساده و در عین حال جذاب برای استفاده در ایده بسته بندی خلاقانه است. یک الگو یا پترن مرتبط با موضوع محصول میتواند بستهبندی شما را از نظر ظاهری چند مرحله ارتقا دهد، چرا که طرحهای تکرار شونده همیشه جذاب به نظر میرسند. استفاده از پترن در بستهبندی پیچیدگی خاصی ندارد، فقط کافی است طرح آن را مرتبط با محصول انتخاب کرده و از یک رنگ جذاب استفاده کنید.
یکی از سادهترین و کاربردیترین پترنهایی که میتوان در تمام بستهبندیها از آن بهره گرفت، پترن راهراه است. ترکیب چند پترن مشابه نیز میتواند ایده خوبی برای استفاده در بستهبندی باشد، به علاوه میتوانید یک پترن را در چند رنگ متفاوت استفاده کنید. نکته جالب در مورد پترنها این است که میتوان از آنها به گونهای استفاده کرد که از کنار هم چیدن تعداد زیادی محصول، یک الگوی تکرار شونده و بدون مرز به نمایش درآید.
استفاده از تایپوگرافی و فونتهای اختصاصی را فراموش نکنید
حتما شما هم تاثیر استفاده از فونتهای اختصاصی در بستهبندی را به چشم دیدهاید. استفاده از تایپوگرافی و فونت اختصاصی وجهه حرفهای تری به بستهبندی محصول داده و محتوای موجود در آن را بااهمیتتر جلوه میدهد.
محتوای بستهبندی را به نمایش بگذارید
در بسیاری از موارد میتوانید از ظاهر محصول موجود در بستهبندی برای جذب مشتری استفاده کنید. یک ایده بسته بندی خلاقانه میتواند شامل بخشهای شفافی باشد که برای نشان دادن کیفیت، رنگ و یا اندازه واقعی محتوای بسته بندی طراحی شدهاند. از طرف دیگر، محصولات زیادی هستند که فرم و طراحی خود آنها زیبایی خاص خود را دارد، مثلاً نمونههای مختلف ماکارونی فرمدار و شکلاتها را میتوان با این روش به نمایش گذاشت. این قضیه فقط به مواد غذایی محدود نمیشود، برای مثال میتوان طرح موجود روی کراوات و محصولات پوشیدنی اینچنینی را نیز با استفاده از بخشهای شفاف بستهبندی به مشتری نشان داد.
به همه زوایای بستهبندی دقت کنید
اکثر ما در هنگام تصور یک بسته بندی جذاب، به نمای بیرونی آن دقت میکنیم. همین کلیشه میتواند راهنمای خوبی برای ایده بسته بندی خلاقانه واقعی باشد، به عبارت بهتر، اگر در کنار تمرکز به نمای بیرونی بستهبندی، به طراحی داخل آن نیز توجه کافی نشان دهید، بالاتر از بسیاری از رقبای خود خواهید ایستاد. بدون شک مشتری با مشاهده جزئیات و رنگهای استفاده شده در قسمت داخلی یک جعبه شگفتزده میشود و همین موضوع باعث میشود محصول شما خاصتر و متفاوتتر به نظر برسد.
از طراحیهای ساده غافل نشوید
حتماً شما هم این جمله را شنیدهاید که سادگی هیچوفت کهنه نمیشود. گاهی طراحی یک بسته بندی ساده میتواند تفاوت شما را با بقیه طراحیهای موجود در بازار نشان دهد. یک جعبه مقوایی را تصور کنید که فقط یک لوگو و یک جمله کوتاه روی آن نوشته شده است. این نوع از طراحی جدا از این که با سایر محصولات مجاور آن در قفسههای یک فروشگاه متفاوت خواهد بود، میتواند حاکی از اطمینان برند شما به شهرت و کیفیت محصولتان نیز باشد.
شاید مثالی که ذکر کردیم تا حدی اغراق شده به نظر برسد اما هدف از مطرح کردن آن این بود که تاثیر سادگی بر جلب نظر مشتری را به شما گوشزد کنیم. بدون شک استفاده از طراحی ساده نیز بستگی به محصول مورد نظر شما دارد. توجه به این نکته نیز ضروری است که سطح سادگی مورد استفاده در بسته بندی باید هوشمندانه انتخاب شود، چرا که سادگی بی مورد ممکن است اثر معکوس داشته و حس عدم کیفیت را نیز القا کند.
با کیسهها آشتی کنید
استفاده از کیسه در بستهبندی ممکن است در نگاه اول قدیمی به نظر برسد اما همین چهره قدیمی میتواند ظاهر جذابی را برای محصول شما به ارمغان آورد. کیسهها گزینه خوبی برای بستهبندی انواع محصولات غذایی هستند. استفاده از یک ریسمان منگولهدار یا ساده برای گره زدن کیسه، نمای نوستالژیک کیسه را تکمیل میکند، به علاوه میتوانید از کیسه برای استفاده در بستهبندیهای چند مرحلهای استفاده کنید، مثلا یک جفت کفش را ابتدا در کیسه قرار داده و سپس آن را به همراه کاتالوگ محصول در جعبه مقوایی بگذارید.
تجربه مشتری از تعامل با بستهبندی را تصور کنید
یکی از بهترین راههایی که به وسیله آن میتوانید به یک ایده بسته بندی خلاقانه دست پیدا کنید این است که خود را جای مشتری محصول بگذارید. با تصور کردن خود در جایگاه مشتری، به دید کامل و پر از جزییاتی از تجربه او در برخورد با بستهبندی دست پیدا میکنید، برای همین قادر خواهید بود با استفاده از طراحی پکیج محصول، نمونهای دقیق از تجربهای که مد نظر دارید را برای مشتری پیادهسازی کنید.
این تکنیک به خصوص در طراحی بستهبندی چند مرحلهای کاربرد زیادی دارد؛ مثلاً فرض کنید قصد دارید برای یک جفت کفش بستهبندی طراحی کنید. با شبیهسازی اقداماتی که مشتری به هنگام باز کردن جعبه کفش انجام میدهد و چیزهایی که در هر مرحله میبیند، قادر خواهید بود قضاوت درستی در مورد مناسب یا نامناسب بودن طراحی خود داشته باشید.
خارج از چهارچوب فکر کنید
یک راه عالی برای متمایز نشان دادن یک محصول، متمایز کردن بستهبندی آن از دیگر محصولات مشابه است. برای مثال استفاده از یک شیشه مکعبی برای بستهبندی عسل، میتواند عسل تولیدی شما را متفاوتتر از عسلهای بستهبندی شده در شیشههای گرد نشان دهد. نکته مهم در استفاده از این ترفند، شکستن قوانین نانوشتهایست که تا به حال رعایت میشده است. یک نمونه دیگر، بستهبندی آب آشامیدنی در پاکتهای مقوایی به جای بطریهای پلاستیکی است. این روش علاوه بر اینکه یک ایده بسته بندی خلاقانه خواهد بود، احتمالاً قیمت تمام شده کمتری نیز خواهد داشت، به عبارت دیگر شما با اجرای این بسته بندی، با یک تیر دو نشان زدهاید.
ارزشهای محصول خود را به نمایش بگذارید
اگر محصولی که در صدد طراحی بستهبندی برای آن هستید میتواند به عنوان هدیه استفاده شود، باید آن را در طراحی بستهبندی نشان دهید. خرید به عنوان کادو، یک دلیل عالی برای انتخاب یک محصول است، اما اگر نتوانید آن را به مشتری القا کنید، فرصتهای فروش زیادی را از دست خواهید داد. استفاده از یک روبان، یک جمله زیبا روی بستهبندی و یا ارزشمند نشان دادن محصول راههایی برای دستیابی به چنین نتیجهای هستند، پس توجه به این موضوع را به عنوان یک ایده بسته بندی خلاقانه در نظر داشته باشید.
از تکسچر استفاده کنید
به کار بردن تکسچرها نیز تکنیک خوبی برای استفاده در ایده بسته بندی خلاقانه است. برجسته بودن قسمتی از بستهبندی، حس متفاوتی را به هنگام لمس آن ایجاد میکند و هرچه استفاده از این برجستگی هوشمندانهتر باشد، احتمال جلب نظر مشتری بیشتر میشود. فونتهای برجسته و حاشیههای دارای برجستگی نمونههای جالبی از کاربرد تکسچر در طراحی بسته بندی خلاقانه هستند.
از رنگهای شاد استفاده کنید
استفاده از رنگهای شاد در طراحی بستهبندی، یکی از روشهای ساده برای اجرای ایده بسته بندی خلاقانه محسوب میشود. رنگهای شاد میتوانند در کسری از ثانیه توجه مشتری را به خود جلب کنند و همین موضوع میتواند مشتری را به بررسی بیشتر محصول ترغیب کند. فراموش نکنید که توانایی درگیر کردن نگاه مشتری جتی برای مدت کوتاه نیز یک فرصت عالی در اختیارتان میگذارد تا ویژگیهای اصلی محصول را به او معرفی کنید.
بستهبندی را با قابلیت استفاده مجدد طراحی کنید
نمیتوان انکار کرد که مشتریان از کاربردی بودن بستهبندیها لذت میبرند. اگر در طراحی بستهبندی محصول مورد نظر خود به نیازهای دیگر مشتریان توجه کنید، قطعا یک برگ برنده بزرگ در دست خواهید داشت. مشتری با دیدن یک ظرف یا قوطی که پس از استفاده از محتوای آن بتواند همچنان از آن استفاده کند، به خرید آن ترغیب میشود. هرچه کاربرد ثانویه بستهبندی، خاصتر و مشکلگشاتر باشد، استقبال از محصول نیز بیشتر خواهد شد. البته در این مورد نباید کاربردی بودن خود محصول را فراموش کنید، چرا که در وهله اول خود محصول باید از کیفیت مناسب برخوردار باشد.
قابلیتهای ویژه محصول خود را به رخ بکشید
سعی کنید در اجرای ایده بسته بندی خلاقانه، به ویژگیهای خاص محصول مورد نظر اشاره کنید. یک مثال عالی از این روش، فروش هندزفریهای ضد آب در یک بطری پر از آب است! طراح بسته بندی این محصول به نحو هوشمندانهای هم ضد آب بودن هندزفری را نشان داده و هم یک قمقمه آب را به مشتری هدیه داده است. به این ترتیب کاربردی بودن این هندزفری برای گوش دادن به موسیقی در حین ورزش به بهترین نحو ثابت شده است.
از صرفهجویی کردن نترسید
فراموش نکنید که موفقیت در بستهبندی لزوماً به معنای استفاده حداکثری از تمام منابع و امکانات موجود نیست و در موارد زیادی میتوان با صرف کمترین مواد اولیه، نتیجه تاثیرگذاری را در بستهبندی به دست آورد. این شیوه طراحی بسته بندی به خصوص در فضای فکری امروز جامعه که برای حفظ محیط زیست و صرفه جویی اهمیت زیادی قائل است، میتواند برگ برنده مهمی برای شما باشد. البته در کنار صرفهجویی باید سعی کنید از زنگها و طرحها به اندازه کافی بهره ببرید تا مشتری گمان نکند کیفیت بستهبندی برایتان اهمیت نداشته است.
رنگها را محدود کنید
گاهی اوقات محدود کردن رنگهای مورد استفاده در طراحی، میتواند به خلق یک ایده بسته بندی خلاقانه منجر شود. استفاده از دو رنگ سیاه و سفید و یا به کار بردن آبی و سرمهای در کنار هم، جلوه خاص و متفاوتی را برای بستهبندی ایجاد میکند. با این روش بدون اینکه طراحی خود را شلوغ کنید میتوانید کاری کنید تا محصول مورد نظر شما از فاصله دور هم قابل تشخیص باشد.
به فرآیند تولید محصول دقت کنید
توجه به فرآیند تولید محصول، ایده خوبی برای استفاده در طراحی پکیج است، مثلا اگر بستهبندی محصولی مانند کلوچه را به شکل یک فر مقوایی انجام دهید، اشاره جالبی به روند تولید آن کردهاید. تصور کنید باز کردن درب این فر مقوایی و بیرون آوردن کلوچهها از آن چقدر میتواند به نظر مشتری جذاب برسد. یک مثال دیگر، استفاده از چند رنگ مختلف در طراحی بستهبندی شفاف محصول است. مشاهده دانههایی مانند گندم از پشت این رنگها، میتواند تداعی کننده مراحل مختلف رشد و عملآوری گندم باشد.
با مشتری شوخی کنید
سعی کنید در طراحی بستهبندی از جدی بودن فاصله بگیرید. گرچه نمیتوان این توصیه را برای تمام محصولات مفید دانست، اما در موارد زیادی نیز میتوانید رسمی بودن را کنار بگذارید. بازی با کلمات، استفاده از طراحیهای گرافیکی شاد و خندهدار و به کار بردن فونتهایی که طراحی اغراقآمیز دارند، از راههایی هستند که میتوانند ایده بسته بندی خلاقانه شما را در جذب مشتریان به خصوص کودکان موفق کنند.
از ترندهای روز استفاده کنید
استفاده از ترندها، یک ایده بسته بندی خلاقانه خوب برای محصولات مختلف محسوب میشود. بدون شک ترندهای روز شامل رنگ، طرح و یا متریال خاص، به راحتی نظر مشتریان را جلب میکنند، پس هنگام طراحی پکیج محصول بهتر است به ترندها نیز توجه داشته باشید.
جمعبندی
بستهبندی خلاقانه اصول و تکنیکهایی دارد که با شناسایی آنها و تشخیص موارد مشابه میتوانید از آنها برای اجرای ایدههای خود بهره ببرید. گرچه در این مقاله به تعدادی از روشهای طراحی بستهبندی خلاقانه اشاره کردیم، اما تعداد این تکنیکها بسیار بیشتر از موارد گفته شده است. راز اصلی موفقیت در طراحی یک بستهبندی جذاب، مطالعه و الگوبرداری از طرحهای موفق است، به علاوه بهتر است با ترکیب چند مورد از این تکنیکها طراحی خود را انجام دهید و خود را به استفاده از یک یا دو روش محدود نکنید.
در پایان، فراموش نکنید که کیفیت بستهبندی محصول، نشانگر اهمیتی است که تولید کننده به کیفیت محتویات آن داده است، لذا باید تا حد ممکن به زیبایی، سهولت استفاده و خاص بودن بستهبندی توجه کنید. برای یادگیری اصول طراحی جعبه و بسته بندی می توانید در دوره زیر شرکت کنید.
درباره سپیده خسروآبادی
از بچگی به هنر و گرافیک علاقه داشتم. تو دانشگاه رشته تکنولوژی نرم افزار رو انتخاب کردم و کم کم به سمت گرافیک کامپیوتری کشیده شدم. حالا سالهاست که نرم افزارهای محبوب این حوزه رو تدریس میکنم و درباره گرافیک مینویسم. با کلیک روی دکمه زیر میتونید نوشته های من رو دنبال کنید.
نوشته های بیشتر از سپیده خسروآبادی
دیدگاهتان را بنویسید